Dende os albores da humanidade, o home utilizou as plantas a xeito de medicina, para curar todo tipo de doenzas.
A
medicina popular desenvolveuse, durante séculos, pola observación
empírica e mantívose de xeración en xeración, pola tradición oral.
A carqueixa (Pterospartum tridentatum, Genista tridentatum)
é unha planta moi típica de Galicia, tamén se localiza en Portugal e no
resto da metade occidental da Península Ibérica e no norte de Marrocos.
Nunha sociedade eminentemente rural a carqueixa
era moi apreciada e empregada en multitude de aplicacións, tanto
medicinais, como practicas: para acender o lume ou quentar o forno, para
conservar os chourizos que tras o afumado se depositaban sobre carqueixas
ou en aceite, como alimento do gando ou, xa seca, a xeito de
estropallo, para limpar o chan, a madeira, os potes de ferro e a louza,
por isto último en moitos lugares aínda lla coñece como lavacuncas.
Cando a carqueixa está tenra, as ovellas consúmena con fruición. Usouse tradicionalmente como cama para o gando así como estrumbo,
ramaxe que se bota ao chan dos currais para que as vacas, ovellas e
demais animais non pisen o barro e os charcos e que ao final se recolle
como aboamento.
Crece sobre chans silíceos e pobres dende o nivel do
mar ata os 1800 m. Non tolera a aridez, non soporta a sombra nin chans
secos. É indicador de chans ácidos e moi pobres en nitróxeno. Críase nos
chans sen cal.
É unha planta moi pirófita, que rexermola con facilidade despois dos incendios.
Nomes:
España: Carqueixa (Galiza e Asturias), Torogordo, Lavacuncas, Engordatoro, Chamosquina, Craqueja, Carquesia, Carquesa, Carqueja.
Portugal: Carqueja, Carqueijeira.
Usos medicinais:
Os baños do seu cocemento, xerais ou parciais, son contra a gota, reumas, perlesía, caídas.
Empregouse
como medicinal, en moi diversas formas; como xarope para purificar o
sangue e como diurético contra a gota. As súas flores empregáronse tamén
para combater os catarros e bronquitis.
Purifica o sangue, os malos
humores, evita apostémalas e os malos resultados dos golpes ou caídas
bañando a parte mancada co xugo e bebendo algúns tragos do mesmo ou da flor que adoita habela nalgunhas boticas.
O seu olor
é agradable e o sabor nada repugnante. Para beber cócese como o té e
bótaselle algo de azucre. Cando o gando vacún se chea, con só comela,
quítalle a inapetencia e fastío.
Este blog nace para dar a coñecer Millares e os seus arredores, a súa historia, paisaxes e costumes. Para que as persoas que un día tiveron que emigrar e non puideron volver á súa terra, poidan sentirse un pouco máis preto das súas raices e compartir cos seus descendentes esta parte da súa vida que quedou atrás, pero que non quedou no esquecemento. Para todo os demás, este será un espazo no que con toda liberdade, poidan dar a súa opinión e compartir os seus recordos e historias.