16 de set. de 2013

Ritual da morte

Se hai algo que perseguiu ao ser humano dende tempos inmemoriais, é o coñecemento e a seguridade de que vai morrer.
A certeza da morte, causou efecto en todas as culturas:
Ritos, premonicións, a crenza noutra vida e por suposto, na reencarnación.

Hai tantas premonicións de morte, como aldeas en Galicia, din que son sinais de morte:
-Voos e cantos de curuxas, corvos...
-Cans que ouvean como lobos.
-Oír cantar a unha galiña coma se fose un galo, e así ata o infinito.
Pouco a pouco, fóronse perdendo, boa parte das complexidades simbólicas que rodeaban á morte: vestir de negro, tocar as campás da igrexa da parroquia para avisar do falecemento, rezar o novenario, é dicir, botar 9 misas polo defunto un tempo despois, etc.
Todo o relacionado coa morte cada vez se converte nun acontecemento máis privado.





En Millares, a maioría da xente xa non viste de loito, reprime os choros e vive a experiencia da desaparición dun ser querido en silencio.
Nas cidades galegas case non hai pautas de "celebrar" a morte en grupo. Pero nos pobos, unha práctica aínda viva, é o velorio.
En canto se produce unha defunción, todos os familiares e veciños mobilízanse para que non deixar nin un momento soa a familia.
O velorio contribúe á normalización das tensións creadas no grupo, causadas pola ruptura do cotián, que produce a experiencia dunha defunción.
O primeiro obxectivo do velorio, ademais de acompañar os parentes do morto, é entretelos para reducir o seu padecemento.
O fundamental para iso é falar sen cesar. Trátase de superar o medo que a morte esperta mediante unha estratexia de distracción.
Tamén había a tradición de rezar o rosario pola tarde os días anteriores ao enterro na casa do morto. Hoxe o máis frecuente é rezalo na igrexa parroquial ou no tanatorio.
Recordamos que en Millares, o rosario o rezaba unha señora do pobo, e dicía a ladaíña en latín, parece que estamos a oíla dicir (KyrieeléisonChriste eléison... Mater puríssima. Ora pro nobis Matercastíssima. Ora pro nobis... etc).
Hoxe en día o rosario rézao o cura e o latín pasou á historia.
Outro factor que non faltaba eran os banquetes fúnebres, onde comían os parentes do defunto que viñan ata a casa para o enterro.
Outra tradición que está en vías de desaparición, é a linguaxe da campá, linguaxe ancestral, que evitaba aos paisanos, ter que preguntar que sucedera
Avisábase dun falecemento tocando as campás da parroquia, había diferenzas se quen morría era unha muller ou un home.
Dependendo dun ou doutro tocábanse de diferente forma (en número de toques, tres para os homes e dous para as mulleres) para que a xente tivese unha "idea" do que pasara. Antigamente nos enterros dábanse ofrendas (pan, viño, etc) na igrexa.

Ningún comentario:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...