X. R. Barreiro conta que “a pesar do apoio explícito do clero (máis de cincuenta clérigos morreron coas armas na man ou foron fusilados), dun sector importante da fidalguía e dos empregados da administración señorial, o carlismo fracasou en Galicia pola falla de apoio popular”.
A actividade guerrilleira dos carlistas foi moi localizada, nunca conseguiron liberar ningunha zona do país. Os fracasos parece que teñen que ver ca súa táctica militar seguida e polo mínimo apoio popular. Nos seus manifestos sempre aludían á defensa da dinastía carlista e o integrismo relixioso.
Houbo tres guerras carlistas: 1833-1840, 1847-1848 e 1872-1875.
A continuación expoñemos as faccións carlistas das que temos datos, que actuaron na zona (Castroverde, Burón) e puideron “pasar” por Millares.
Primeira guerra: 1833-1840
En 1834 hai unha facción operando en Castroverde formada por 15 homes. Na zona de Burón operaron tres partidas a partir do ano 1834. O líder dunha delas alcumado “O evanxelista” ou “Mosteiro” porque era natural de Mosteiro, foi asasinado no 1838 perto da Fonsagrada polos soldados dunha patrulla. A facción de “O Coxo” ou “señorito do Bullán” morreu nunha acción militar en 1837. Por último, a facción do “Pena” caracterizábase por cortarlles as orellas ós sospeitosos de espías.
Segunda guerra: 1847-1848
Nos primeiros días de xaneiro de 1847 fórmanse na zona de Burón pequenos grupos carlistas, formados por carlistas indultados na guerra anterior e que recrutaban xente. Ofrecían 300 reais na zona da Fonsagrada polo enganche na facción e un salario diario de 6 reais, máis a comida (en Santiago ofrecían tamén 6 reais).
En febreiro aparece unha facción ó mando de Monasterio e Bermúdez, que prácticamente non tivo repercusión porque os xefes foron capturados en marzo.
Terceira guerra: 1872-1875
O dous de agosto de 1873 unha partida carlista apodérase en Castroverde de 1.000 pesetas e 260 quilos de tabaco ó grito de “viva Carlos VII e Pío IX”.
O que fora párroco de Seixosmil, frei Gregorio, forma unha facción que constituíu unha partida caracterizada por unha extraordinaria mobilidade. Foi unha das primeiras que se levantou en 1873 e chegou a ter 100 homes. O 20 de setembro de 1873 ataca Castroverde e subtrae 10.000 reais, con el estaba Manuel Osorio, xefe doutra facción, unha das máis importantes do carlismo galego.
1 comentario:
O clero e a igrexa metidos nas guerras, sorpresa?. Existe un abismo entre o que predican e o que fan, xa o dí o refrán: "Unha cousa é predicar e outra dar trigo". Unha mostra de como a igrexa está apegada á vida material: "A Deus rogando e negociando". O anticlericalismo dos nosos refráns mostra claramente un antagonismo de loita de clases. O clero aparece como unha especie de casta dominante, con poder e rica, que vive regaladamente e que, para colmo, explota a miseria e a ignorancia da xente mediante rogativas e dezmos. O que máis quentaba o sangue dos nosos antepasados era a astucia, a hipocresía de que se valían para manter vivos os seus privilexios, e que se resumen en dous: "Fai o que di o fraile, e non o que fai" e "Do fraile toma o consello e non o exemplo".
Os frailes con ganas de limosnas e que ían aos pobos para sacar aos campesiños os dezmos das súas pobres colleitas, por eso o pobo, queríaos nos conventos "O morto no cementerio, e o fraile no mosteiro"
Refráns que condenan a hipocresía, santuronería e naturalmente a falsa relixión:
"Cara de beato e uñas de gato" "Nin beber auga de fociños, nin muller de moitas cruces" "As beatas teñen o demo entre as patas"
Refráns "curiosos"en castelán: "Más querría mis tierras cagadas de culo de oveja en redil y aprisco, que saludadas por mano de obispo" agora dous edulcorados "Amor de monja, y fuego de estopa, y viento de culo, todo es uno" e "Amor de monja, y pedo de fraile, todo es aire"
Chegaban incluso a roubar? hai un refrán que indica " El fraile predicaba que no se debía hurtar, y el tenía en el capillo el ánsar"
Outro: "Bien ayuna quien mal come".
(Non se pode esixir xaxuar aos que habitualmente comen menos do que ordena este precepto.
Outros:
Casado delgado y fraile tripón, ambos cumplen con su misión.Clérigo con anillo, o tonto u obispo. Clérigo que fue fraile, ni amigo ni por compadre. Clérigos, frailes y pardales son tres malas aves.Con militares, frailes y gatos, pocos tratos. Con una misa y un marrano hay para un año (Sobra misa y falta marrano.)Fíate de la Virgen y no corras (No basta rezar sino evitar el peligro.)Un convento da un limón, pero a cambio de jamón.Sol madrugador y cura callejero, no puede ser bueno.Quien dijo frade, dijo alforja y fraude, etc
Publicar un comentario